Chương 4: Sự trung thực

Allah, Đấng Tối Cao phán:

{Này hỡi những người có đức tin! Hãy kính sợ Allah và hãy cùng với những người chân thật và ngay chính.} (Chương 9 – Attawbah, câu 119).

Allah phán bảo những người có đức tin hãy kính sợ Ngài mà từ bỏ những điều Ngài nghiêm cấm và hãy luôn là những người trung thực và ngay chính trong tâm niệm, lời nói và hành động.

{... những nam nữ chân thật…} (Chương 33 – Al-Ahzab, câu 35).

Có nghĩa là trung thực trong mọi tình huống và hoàn cảnh.

{Nếu chúng chân thật với Allah thì điều đó tốt hơn cho chúng.} (Chương 47 – Muhammad, câu 21).

Có nghĩa là nếu họ trung thực trong đức tin Iman và vâng lệnh Allah Tối Cao.

Hadith 54: Ông Ibnu Ma’ud thuật lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:

 “Quả thật, sự trung thực dẫn đến sự ngoan đạo, và sự ngoan đạo dẫn đến Thiên Đàng, và quả thật một người cứ trung thực cho đến khi y được ghi nhận ở nơi Allah là người Siddeeq (người tuyệt đối trung thực). Quả thật, sự dối trá dẫn đến điều tội lỗi, và điều tội lỗi dẫn đến Hỏa Ngục, và quả thật một người cứ dối trá cho đến khi y bị ghi nhận ở nơi Allah là kẻ nói dối quá mức” (Albukhari, Muslim).

* Bài học từ Hadith:

- Hadith kêu gọi đến với sự trung thực bởi sự trung thực là nguyên nhân của mọi điều tốt lành, và khuyến cáo sự dối trá bởi sự dối trá là nguyên nhân của mọi điều xấu.

{Hỡi những người có đức tin! Hãy kính sợ Allah mà hãy nói lời trung thực và ngay thẳng, rồi Ngài sẽ cải thiện hành động của các ngươi và tha thứ tội lỗi cho các ngươi. Và người nào tuân lệnh Allah và Thiên sứ của Ngài thì chắc chắn sẽ được thành công vô cùng to lớn.} (Chương 33 – Al-Ahzab, câu 70, 71).

- Sự ban thưởng ân phước hay sự trừng phạt được an bài tùy theo mức độ hành động của con người từ việc tốt hay việc xấu. 

Hadith 55: Ông Abu Muhammad Al-Hasan con trai của Ali bin Abu Talib thuật lại: Tôi đã ghi nhớ từ Thiên sứ của Allah  (ﷺ) (lời chỉ dạy của Người):

 “Hãy bỏ đi điều làm ngươi ngờ vực để đến với điều không làm ngươi ngờ vực. Và quả thật sự trung thực là điều làm an lòng còn sự giả dối là điều làm cho ngờ vực” (Tirmizdi, và ông nói Hadith Sahih).

* Bài học từ Hadith:

- Hadith khuyến khích chúng ta bỏ đi những điều không chắc chắn và chỉ lấy những điều chắc chắn. Có như thế, chúng ta mới có thể an toàn không bị dính vào những điều Haram, như trong một Hadith Thiên sứ của Allah  (ﷺ) đã di huấn:

 “Quả thật, điều Halal đã rõ ràng và điều Haram đã rõ ràng, tuy nhiên, giữa hai điều đó có những điều còn chưa được rõ do đa số người không biết. Bởi thế, ai tránh những điều chưa rõ thì y đã đảm bảo an toàn cho tôn giáo và danh dự của y; còn ai rơi vào những điều chưa rõ thì coi như y đã rơi vào vùng cấm giống như một người chăn vật nuôi thả vật nuôi của y quanh vùng cấm suýt phạm vào trong đó ...” (Muslim)

- Hadith kêu gọi trở về với trái tim tinh khiết và linh hồn trong sạch khi đối mặt với những điều chưa rõ, không chắc chắn, và còn ngờ vực. Bởi linh hồn của người có đức tin chỉ tìm đến những điều làm an lòng bản thân qua sự chân thật và tránh xa điều dối trá. 

Hadith 56: Ông Abu Sufyan Sakhr bin Harb  thuật lại khá dài về câu chuyện của nhà vua Harqal (Hercules), trong đó (có đoạn đối thoại giữa nhà vua Hercules và Abu Sufyan): Hercules hỏi: Y (ý nói Thiên sứ của Allah e) ra lệnh cho các ngươi điều gì?. Abu Sufyan nói: “Y bảo chúng tôi: Các ngươi hãy thờ phượng một mình Allah, chớ đừng tổ hợp với Ngài bất cứ thứ gì, và các ngươi hãy từ bỏ những gì mà cha mẹ của các ngươi đã nói”. Và Sufyan tiếp tục nói: “Y bảo chúng tôi dâng lễ nguyện, salah, bảo chúng tôi trung thực, tránh xa những điều nghiêm cấm và sống chân chính, và y bảo chúng tôi hàn gắn tình máu mủ ruột thịt”. (Albukhari, Muslim)

* Giải thích một số điều liên quan đến Hadith:

- Herqal (Hercules) là vua của La Mã được gọi với danh hiệu Qaisar (Caesar) có nghĩa là hoàng đế La Mã. Vào năm thứ sáu Hijri sau hiệp ước hòa bình Al-Hudaibiyah, Thiên sứ của Allah (saw) đã cho ghi một bức thư gởi đến vị hoàng đế Hercules này nhằm kêu gọi ông đến với Islam.

- Abu Sufyan tên thật là Sakhr bin Harb Al-Amawi, thuộc dòng Kina-nah của Quraish. Ông là một trong những người đứng đầu của Quraish và cũng là người có tiếng tâm trong dân chúng Ả Rập thời Jahiliyah. Ông vào Islam vào ngày Thiên sứ của Allah (saw) chinh phục được Makkah (vào năm thứ 8 hijri), và ông đã tham gia trận chiến Hunain cùng với Thiên sứ (saw).

- Hadith này là một phần được trích từ Hadith dài được Albukhari ghi lại trong chương “Khởi đầu của sự mặc khải”.

* Bài học từ Hadith:

- Hadith nêu lên sự trung thực của Thiên sứ  (ﷺ) và sự nổi tiếng của Người về lòng chân thật. Sự chân thật của Người được xác nhận và khẳng định không chỉ bởi những người ủng hộ Người mà kể cả những kẻ thù của Người  (ﷺ).

- Nền tảng của tôn giáo Islam là Tawhid tức thờ phượng một mình Allah  duy nhất và không tổ hợp với Ngài bất cứ thứ gì.

- Sau nền tảng Tawhid thì Islam bảo người tín đồ phải dâng lễ nguyện Salah, phải từ bỏ những điều bị nghiêm cấm và rèn luyện phẩm chất đạo đức tốt đẹp, và trong những phẩm chất đạo đức tốt đẹp của Islam là trung thực, ngay chính, và hàn gắn tình máu mủ ruột thịt. 

Hadith số 57: Ông Abu Tha-bit (có người nói: Abu Sa’eed, Abu Al-Waleed), Sahl bi Hunaif , là người có tham gia trận chiến Al-Badr, thuật lại rằng Thiên sứ của Allah  (ﷺ) nói:

 “Ai cầu xin Allah (swt) được chết Shaheed bằng cả lòng chân thật thì Allah ghi nhận y vào bậc cấp của những người Shaheed mặc dù y chết trên giường của mình” (Muslim).

* Giải thích một số điều liên quan đến Hadith:

Shaheed có nghĩa là người hy sinh trên chiến trường vì con đường chính nghĩa của Allah để được Ngài thương yêu và hài lòng. Người chết Shaheed được Allah (swt) ban cho nhiều ân phước mà những người khác không có: không bị thử thách trong cõi mộ; trong cỏi Barzakh linh hồn của họ sẽ là những chú chim màu xanh bay dưới bóng mát của chiếc Ngai vương (Arsh) của Allah ; vào Ngày Phục sinh: họ sẽ không phải chịu cảnh xét xử, mọi người phải đứng trong dòng nước mồ hôi tràn ngập thành lụt thì họ đến với dòng máu tuôn chảy mang hương thơm của xạ hương, họ được quyền cầu xin ân xá cho 70 người thân của mình; trong Thiên Đàng họ được cưới cho 72 nàng trinh nữ Hur-ain. Và những người Shaheed sẽ không bị đất phân hủy, xác của họ được Allah giữ nguyên vẹn đến Ngày phục sinh. Nói về những người Shaheed thì Allah  phán:

{Và chớ nghĩ rằng những ai hy sinh vì chính nghĩa của Allah đã chết, mà thật ra họ vẫn sống ở nơi Thượng Đế của họ và được cung dưỡng đầy đủ. Họ vui hưởng thiên lộc mà Allah đã ban cấp. Họ báo tin vui cho những ai còn ở lại sau chưa nhập đoàn chung với họ rằng những người tử đạo sẽ không lo sợ cũng sẽ không buồn phiền.} (Chương 3 – Ali-Imran, câu 169, 170).

Thiên sứ của Allah  (ﷺ) nói về ân phúc của người Shaheed:

 “Người Shaheed được ban cho sáu ân huệ ở nơi Allah: được tha thứ tội lỗi ngay khi hy sinh (thiệt mạng) và nhìn thấy chỗ ở của mình từ nơi Thiên Đàng, tránh được sự trừng phạt nơi cõi mộ, tránh được cơn đại chấn động của  giờ khắc Phục sinh, được cho đội vương miệng huy hoàng có kết đá hồng ngọc tốt đẹp hơn cả thế gian, được cưới bảy mươi hai nàng trinh nữ Hur-ain (tuyệt đẹp), và được quyền cầu xin ân xá cho bảy mươi người thân của mình” (Tirmizdi, Ibnu Ma-jah và Ahmad).

Các dạng chết Shaheed:

Ông Abu Huroiroh thuật lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:

 “Những người Shaheed có năm dạng: người chết do bệnh dịch (những dịch bệnh lay lan), người chết do bệnh chướng bụng, người bị chết chìm, người bị chết không toàn thây, và người hy sinh trên con đường chiến đấu vì chính nghĩa của Allah” (Albukhari, Muslim).

Ông Anas bin Malik  thuật lại lời của Thiên sứ (saw):

 “Những người Shaheed có bảy ngoài hy sinh trên chiến trường vì con đường chính nghĩa của Allah: người chết vì dịch bệnh là Shaheed, người chết vì bệnh chướng bụng là Shaheed, người bị chết chìm là Shaheed, người bị chết không toàn thây là Shaheed, người bị bệnh viêm màng phổi là Shaheed, người bị chết cháy là Shaheed và phụ nữ chết khi mang thai là Shaheed” (Abu Dawood và Annasa-i).

Ông Sa’eed bin Zaid  thuật lại: Tôi đã nghe Thiên sứ của Allah (saw) nói:

 “Ai bị giết vì bảo vệ tài sản của y (khỏi sự cưỡng đoạt) là Shaheed, ai bị giết vì bảo vệ tôn giáo của y là Shaheed, ai bị giết vì phòng vệ (trước kẻ muốn đoạt lấy tính mạng của y) là Shaeed, và ai bị giết vì bảo vệ người thân của y (khỏi sự hãm hại của kẻ bất công) là Shaheed” (Abu Dawood, Tirmizdi).

Các học giả nói rằng những người Shaheed được phân làm hai thành phần:

- Thành phần thứ nhất: Những người Shaheed ở trần gian và ở cõi Đời Sau; đây là những người hy sinh trên chiến trường vì con đường chính nghĩa của Allah .

Ø Shaheed trên thế gian: họ không được tắm, không được liệm cũng như không được dâng lễ nguyện Salah.

Ø Shaheed ở cõi Đời Sau: họ được ban ân huệ đặc biệt ở cõi Đời Sau.

- Thành phần thứ hai: Những người được hưởng ân phước của Shaheed ở cõi Đời Sau, họ là những người được nói trong các Hadith ngoài những người hy sinh trên chiến trường vì con đường chính nghĩa của Allah ; ở trên thế gian, họ vẫn được tắm, được liệm và được dâng lễ nguyện Salah như bao người chết bình thường khác, tuy nhiên, vào cõi Đời Sau họ được ban thưởng theo dạng Shaheed.

* Bài học từ Hadith:

- Sự chân thật của trái tim sẽ được Allah yêu thương.

- Ai định tâm một điều gì đó từ việc làm ngoan đạo thì y sẽ được ban cho ân phước của việc làm đó mặc dầu y chưa thực hiện việc làm đó.

- Hadith kêu gọi đến với Jihad cho con đường chính nghĩa của Allah, và khuyến khích người bề tôi mong được chết Shaheed bằng cả lòng thành tâm. Và ai mong được chết Shaheed bằng trái tim trung thực thì sẽ được ban cho ân phước của Shaheed dù y chết không phải là Shaheed. 

Hadith 58: Ông Abu Huroiroh  thuật lại rằng Thiên sứ của Allah  (ﷺ) nói:

 “Một vị Nabi trong các vị Nabi đi chinh chiến, người nói với cộng đồng của mình: Không được theo ta người nào đã cưới một người phụ nữ mà vẫn chưa thực hiện chuyện chăn gối, hoặc người nào đã xây nhà những vẫn chưa lợp mái, hoặc người nào đã mua những con cừu hoặc những con con lạc đà mang thai và đang mong chờ chúng sinh con. Rồi vị Nabi đó đã ra đi, người đến một ngôi làng (mà người đến chinh phục) lúc giờ Asr hoặc trước đó một chút. Rồi người nói với mặt trời: quả thật ngươi được lệnh và ta cũng được lệnh; rồi người cầu nguyện Allah: Lạy Allah, xin Ngài hãy phù hộ cho bầy tôi. Thế là Allah đã phù hộ cho người giành chiến thắng. Người thu gom chiến lợi phẩm lại và nó (ý nói lửa) đã đến nhưng nó đã không ăn. Vị Nabi đó nói: trong các ngươi có một người đã gian lận trong chiến lợi phẩm. Người bảo họ rằng trong mỗi một bộ tộc phải thề trung thành với người và khi có một cánh tay giơ lên thì người nói: trong các ngươi có một người đã gian lận trong chiến lợi phẩm, tất cả mọi cá nhân trong mỗi bộ tộc phải thề trung thành với ta, thì vẫn chỉ có hai hay ba cánh tay giơ lên. Người lại nói: trong các ngươi có một người đã gian lận trong chiến lợi phẩm. Thế là họ mang ra một cái đầu bằng vàng giống như cái đầu của con bò, và khi người đặt nó xuống thì lửa đến và ăn hết. (Đến đây hết câu chuyện, Thiên sứ của Allah nói với các Sahabah): Không ai thời trước chúng ta được phép dùng chiến lợi phẩm, nhưng rồi Allah đã cho phép chúng ta dùng chiến lợi phẩm khi Ngài thấy sự yếu mềm của chúng ta” (Albukhari, Muslim).

* Giải thích một số điều liên quan đến Hadith:

- Imam Assuyu-ti nois: Vị Nabi được nói trong Hadith chính là Yu-sha’ bin Nun (Joshua).

- Còn ngôi làng: Sheikh Ibnu Uthaimeen nói đó là làng Ari-ha’ tức là làng Jericho. Jericho là một thành phố nằm gần sông Jordan ở Bờ Tây thuộc các vùng lãnh thỗ Palestine, được xem là thành phố cổ nhất của thế giới, hiện là điểm du lịch của nhiều khách du lịch.

* Bài học từ Hadith:

- Học giả Al-Qurtubi nói: Thiên sứ của Allah (saw) cấm cộng đồng của Người đi theo Người để chinh chiến đối với người nào có hoàn cảnh được nói như trong câu chuyện mà Người kể bởi vì những người có hoàn cảnh như thế thì tinh thần chiến đấu của họ sẽ yếu.

- Thiên sứ của Allah (saw) muốn người tham gia Jihad phải thành tâm, phải trung thực trong định tâm, vì đó mới là Jihad trung thực và chân thật vì Allah (swt).

- Hadith khẳng định những điều kì diệu của các vị Nabi của Allah (swt).

- Hadith khẳng định điều kì diệu mà Allah (swt) đã cho Nabi Yu-sha’, khi Người cầu xin Allah thì Allah đã cho mặt trời ngừng di chuyển cho tới khi Người chinh phục được ngôi làng đó.

- Thời trước của chúng ta, chiến lợi phẩm không được Allah (swt) cho phép dùng, tất cả chiến lợi phẩm sẽ được dâng lên Allah (swt), và dấu hiệu để Allah (swt) chấp nhận chiến lợi phẩm là không có kẻ gian lận trong chiến lợi phẩm và lửa sẽ đến từ trên trời và ăn hết những chiến lợi phẩm đó.

- Nhưng cộng đồng Islam của chúng ta, tức cộng đồng tín đồ của Muhammad thì được Allah cho phép dùng chiến lợi phẩm, có nghĩa là chiến lợi phẩm halal cho tín đồ của Thiên sứ Muhammad (saw). Và đây là điều dành riêng cho Thiên sứ Muhammad và cộng đồng tín đồ của Người, như Người đã nói:

 “Ta được ban cho năm thứ mà không ai trước Ta được ban cho: Ta được phù hộ cho sự chiến thắng trước kẻ thù bằng việc làm cho họ hoảng sợ với một khoảng cách của một tháng; Ta  được ban cho trái đất làm nơi sạch sẽ và làm Masjid, bởi thế, bất cứ nơi nào mà một người trong cộng đồng tín đồ của Ta đến giờ Salah thì hãy dâng lễ nguyện Salah; Ta được phép dùng chiến lợi phẩm nhưng không ai trước Ta được phép; Ta được ban cho quyền cầu xin ân xá (Shafa’ah); và mỗi vị Nabi đều chỉ được cử phái đến cho cộng đồng của mình một cách riêng biệt còn Ta được phải đến cho toàn thể nhân loại” (Albukhari, Muslim). 

Hadith 59: Ông Abu Khalid Hakim bin Hizam t thuật lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:

 “Hai người mua bán được phép lựa chọn khi hai người chưa rời khỏi nhau, nếu cả hai trung thực thì sự mua bán của họ được ban ân phúc còn nếu cả hai có sự che giấu và dối trá thì cuộc mua bán của hai người sẽ bị bôi xóa đi ân phúc” (Albukhari, Muslim).

* Bài học từ Hadith:

- Người mua và người bán được quyền lựa chọn hủy cuộc mua bán hay không hủy khi mà hai người vẫn chưa rời nhau tức vẫn còn tại địa điểm diễn ra giao dịch; còn nếu như đã rời khỏi nhau thì cuộc giao dịch coi như được hoàn tất, dù có gì không hài lòng thì hai bên không ai được quyền lựa chọn hủy cuộc giao dịch.

- Hadith khuyến khích trung thực trong mua bán, ai chân thật trong mua bán thì sẽ được Allah (swt) ban cho ân phúc, còn ai gian lận và dối trá trong mua bán thì Allah (swt) sẽ không cho ân phúc; và gian lận không phải là bản chất của người có đức tin bởi vì Thiên sứ của Allah (saw) đã nói:

 “Ai gian lận thì người đó không thuộc cộng đồng tín đồ của Ta” (Muslim).