Hiếu thảo, đối xử tử tế với cha mẹ là việc làm ngoan đạo thiêng liêng và vĩ đại, nó mang lại nhiều ân phước nơi Allah, Đấng Tối Cao, quả thật, Ngài đã liên kết việc làm này với sự thờ phượng và độc tôn hóa một mình Ngài.
Islam xem
việc hiếu thảo và đối xử với cha mẹ là một trong những nguyên nhân được thu nhận
vào Thiên Đàng, Thiên Sứ của Allah (saw) phán: “Cha mẹ là cánh cửa trung tâm của
Thiên Đàng, bởi thế, nếu muốn ngươi hãy để mất cánh cửa đó hoặc hay giữ lấy nó”
(Tirmizhi: 1900).
Sự nguy hiểm của việc bất hiếu và đối xử tệ bạc với cha mẹ
Một trong
những đại trọng tội mà giáo luật nghiêm cấm và cảnh báo, đó là đối xử tệ bạc với
cha mẹ, như Nabi (saw) đã nói với các vị Sahabah: “Các ngươi có muốn Ta cho các
ngươi biết về tội lớn nhất trong các đại trọng tội không?” Các vị Sahabah nói:
Thưa Thiên Sứ của Allah, chúng tôi muốn. Người r bảo: “Đó là tội Shirk với
Allah và bất hiếu với cha mẹ”. (Albukhari: 5918)
Vâng lời cha mẹ trong tất cả mọi việc ngoại trừ những điều nghịch lại lệnh Allah
Bắt buộc
phải vâng lời cha mẹ trong mọi sự việc mà hai người họ sai bảo trừ phi hai người
họ sai bảo nghịch lại lệnh của Allah thì không nghe lời họ, bởi vì đó là nghe
theo lời sai bảo của tạo vật nghịch lại Đấng Tạo Hóa. Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và TA truyền lệnh cho con người hãy ăn ở tử tế với cha mẹ. Nhưng nếu cha mẹ đấu
tranh với ngươi để buộc ngươi làm điều Shirk với TA (Allah) mà ngươi không hề
biết một tí nào thì chớ nghe lời hai người họ.} (Chương 29 – Al-Ankabut, câu
8).
Ăn ở tử tế với cha mẹ đặc biệt là lúc cha mẹ ở tuổi già
Allah, Đấng Tối Cao phán: {Và Thượng Đế của Ngươi (Muhammad) sắc lệnh cho các ngươi phải thờ phượng duy nhất một mình Ngài và phải đối xử tử tế với cha mẹ. Nếu một trong hai người họ hoặc cả hai sống chung với các ngươi đến tuổi già thì các ngươi chớ buông tiếng ‘uf’ (âm thanh biểu hiện sự bất kính) với hai người họ, và chớ xua đuổi hai người họ, mà các ngươi phải ăn nói với hai người họ lời lẽ tôn kính.} (Chương 17 – Al-Isra, câu 23).
Allah, Đấng Tối Cao phán cho biết rằng Ngài sắc
lệnh bắt buộc con người phải vâng lời cha mẹ của y, không được xúc phạm hoặc lớn
tiếng với hai người họ, đặc biệt là khi họ già yếu, Ngài không cho phép có thái
độ bất kính với hai người cha mẹ dù chỉ là một tiếng thở dài khó chịu.
Cha mẹ là người Kafir
Người
Muslim phải ăn ở tử tế và hiếu thảo với cha mẹ, phải vâng lời sai bảo của hai
người họ dù hai người họ là Kafir. Allah, Đấng Tối Cao phán: {Và nếu cha mẹ đấu
tranh bắt ngươi làm điều Shirk với TA với những kẻ mà ngươi không biết thì
ngươi chớ nghe theo hai người họ, nhưng ngươi hãy ăn ở và đối xử tử tế với hai
người họ ở đời này.} (Chương 31 – Luqman, câu 15). Và một trong những điều hiếu
thảo với cha mẹ là hãy kêu gọi họ đến với Islam bằng sự khôn ngoan, khéo léo và
nhẹ nhàng.
Quyền của con cái
Cha mẹ có
trách nhiệm tìm chọn người vợ ngoan đạo và đức hạnh cho con cái của mình để cô
ta trở thành một người mẹ ngoan đạo và đức hạnh, và đấy là một món quà vĩ đại
mà cha mẹ dành cho con cái.
Cha mẹ nên
đặt tên con cái bằng những cái tên tốt đẹp bởi vì những cái tên đó sẽ là biểu
hiện tốt lành cho con cái.
Cha mẹ phải chăm sóc con cái thật tốt, phải nuôi dạy chúng nền tảng tôn giáo và rèn luyện cho chúng có lòng yêu thích nó, Nabi (saw) nói: “Mỗi người các ngươi đều là người trông coi nên phải chịu trách nhiệm về những gì mà y có nghĩa vụ phải trông coi, do đó, người lãnh đạo là người trông coi và quán xuyến người dân nên y phải chịu trách nhiệm về họ, người đàn ông là người trông coi và quán xuyến người thân trong gia đình y nên y phải chịu trách nhiệm về họ, và người phụ nữ là người trong coi và quán xuyến nhà cửa của chồng và con cái nên cô ta phải chịu trách nhiệm họ. Như vậy chẳng phải tất cả các ngươi đều là người trông coi lẫn nhau và đều là người phải chịu trách nhiệm lẫn nhau sao?!” (Albukhari: 2416, Muslim: 1829).
Cha mẹ cần bắt đầu nuôi dạy con cái những gì cần thiết và quan trọng nhất
rồi đến những gì quan trọng tiếp nối theo sau, cứ lần lượt như vây, chẳng hạn
như cha mẹ nên dạy con cái trước tiên về giáo lý Tawhid đúng đắn và thuần khiết
không bị lẫn vào vết bẩn của Shirk, kế đến là dạy chúng sự thờ phượng, đầu tiên
là lễ nguyện Salah, kế đến là dạy chúng đạo đức, nhân cách và lễ nghĩa của
Islam và dạy chúng những gì tốt đẹp và phúc lành, và tất cả đều vì Allah, Đấng
Tối Cao.
Chu cấp và nuôi dưỡng: người cha phải có nghĩa vụ chu cấp và nuôi dưỡng cho các con mình, cả con trai và con gái, y không được phép ngưng nghĩa vụ này với con cái mà ngược lại y phải nỗ lực và cố gắng hết khả năng để lo chu toàn cho con cái về mặt này. Thiên Sứ của Allah r nói: “Một người sẽ mang tội nếu y không thực hiện nghĩa vụ chu cấp cho người mà y phải có trách nhiệm” (Abu Dawood: 1692).
Và Người
(saw) nói riêng về việc chăm lo, chu cấp và nuôi dưỡng cho những đứa con gái: “Người
nào có những đứa con gái và y luôn chăm sóc và nuôi dưỡng chúng tử tế thì chúng
sẽ là những tấm chắn cho y khỏi Hỏa Ngục” (Albukhari: 5649, Muslim: 2629).
Đối xử
công bằng giữa con cái dù là con trai hay con gái đều phải như nhau, như Thiên
Sứ của Allah (saw) đã dạy bảo: “Các ngươi hãy kính sợ Allah và hãy đối xử công bằng
giữa con cái của các ngươi” (Albukhari: 2447, Muslim: 1623). Bởi thế, cha mẹ
không được ưu ái với con gái hơn con trai hay ngược lại vì điều đó trái lại với
lệnh của Allah.