Nabi Sulayman (alayhis salam), được biết đến là Solomon trong truyền thống Do Thái-Kitô giáo, là một trong 19 người con của Nabi Dawud (alayhis salam). Khi Nabi Dawud qua đời, Sulayman đã kế vị Người và được Allah (Subhanahu wa Ta'ala) lựa chọn để tiếp nối di sản Nabi của cha mình. Người được ban cho nhiều ân huệ và là một vị vua công bằng và thông thái của dân tộc Israel.
Khi Kinh Quran nói Nabi Sulayman đã kế thừa Nabi Dawud, điều này không có nghĩa là kế thừa tài sản vật chất. Các Nabi không để lại tài sản để thừa kế; di sản của họ là tri thức và đức tin.[1]
Lòng Khiêm Tốn và Sự Biết Ơn
Nabi Sulayman (alayhis salam) được đặt vào một vị trí độc nhất, cai trị một đế chế không giống bất kỳ đế chế nào trong lịch sử. Người không chỉ cai trị loài người mà còn cả Jinn và các loài động vật khác nhau.
Quả thật, TA đã ban cho Dawood (David) và Sulayman (Solomon) nguồn kiến thức, và cả hai nói: Alhamdulillah, Đấng đã ưu đãi bầy tôi nhiều hơn đám bề tôi có đức tin khác của Ngài.” Sulayman đã kế thừa Dawood, Y bảo: “Hỡi nhân loại, Ta đã được dạy cho kiến thức về tiếng nói của loài chim và đã được ban cho đủ mọi thứ và đây rõ ràng là một hồng phúc.” Đoàn quân của Sulayman gồm Jinn, con người và chim chóc đã được triệu tập trước mặt Y theo đội ngũ chỉnh tề.
Mặc dù được ban cho quyền lực to lớn, điều đó chỉ làm tăng thêm lòng khiêm tốn của Người. Người luôn coi mọi thứ mình có là món quà từ Allah và đáp lại bằng lời "Alhamdulillah". Đáng chú ý, trong số tất cả các ân huệ, kiến thức là thứ được nhắc đến đầu tiên, cho thấy sự vượt trội của tri thức so với quyền lực trần thế.
Những Thử Thách Của Nabi Sulayman
Mặc dù có tất cả mọi thứ, cuộc sống của Nabi Sulayman không hề thiếu những thử thách. Allah đã thử thách Người bằng chính sự giàu có và vương quốc của Người. Kinh Quran ca ngợi Người là "(Y là) một người bề tôi ưu hạng, Y là người bề tôi hằng quay về sám hối." (Surah Sad, 38:30).
Một buổi chiều, khi những con ngựa chiến được huấn luyện kỹ lưỡng được trình diện trước mặt Người để kiểm tra, Người đã bị vẻ đẹp của chúng cuốn hút. Kinh Quran thuật lại: "Vào một buổi xế chiều, những con ngựa tốt có những bước chân nhanh nhẹn, được mang đến trình (Sulayman). (Sulayman) nói: “Quả thật, Ta đã từng yêu thích món vật tốt hơn cả việc tưởng nhớ Thượng Đế của Ta cho đến khi mặt trời đã khuất bóng sau màn đêm (lỡ cả lễ nguyện Salah ‘Asr)”. (Surah Sad, 38:31-32).
Các nhà học giả giải thích rằng Nabi Sulayman đã vô tình bỏ lỡ thời gian của lễ nguyện Salatul Asr vì sự lơ đãng nhất thời này.
Cảm thấy hối hận, Người đã ra lệnh: “Hãy dắt chúng (đàn ngựa) trở lại cho ta”, rồi (Sulayman) lấy kiếm đánh vào chân và cổ của chúng. (Surah Sad, 38:33)
Quả thật, TA đã thử thách Sulayman. TA đã đặt lên ngai vàng của Y một con quỷ (và Y đã mất đi vương quyền trong một thời gian ngắn). Sau đó, (Sulayman) đã quay về sám hối (với TA và TA đã phục vương quyền trở lại cho Y).
Có nhiều câu chuyện không xác thực về chi tiết này. Theo cách tiếp cận của học giả Ibn Kathir, chúng ta chỉ nên hiểu rằng đây là một thử thách lớn lao đã khiến Nabi Sulayman càng thêm thành tâm quay về với Allah, mà không cần phải đào sâu vào những điều Kinh Quran đã để ngỏ.
Vương Quốc Độc Nhất Vô Nhị
Sau những thử thách, Nabi Sulayman (alayhis salam) đã cầu nguyện một lời Dua đặc biệt:
(Sulayman) cầu nguyện: “Lạy Thượng Đế của bề tôi! Xin Ngài tha thứ cho bề tôi và ban cho bề tôi một vương quyền mà Ngài sẽ không ban cho một ai khác sau bề tôi. Quả thật, Ngài là Đấng Hằng Ban Bố.”
Allah đã đáp lại lời cầu nguyện của Người. Ngài đã ban cho Sulayman quyền năng cai trị gió, giúp Người di chuyển nhanh chóng. Ngài cũng đặt toàn bộ loài Jinn dưới quyền kiểm soát của Người, bắt chúng phải lao động như những người thợ xây, thợ lặn, tìm kiếm tài nguyên quý hiếm và xây dựng các công trình vĩ đại cho vương quốc.
Câu Chuyện Về Con Kiến
Một ngày nọ, khi Nabi Sulayman cùng đoàn quân của mình đi qua một thung lũng, một con kiến đã hét lên với đồng loại: “Hỡi loài kiến, các ngươi hãy mau lui vào chỗ ở của các ngươi kẻo Sulayman và đoàn quân của Người (vô tình) giẫm nát các ngươi trong lúc họ không hề hay biết.” (Quran 27:18). Nghe được lời nói của con kiến, Nabi Sulayman mỉm cười và cầu nguyện: “Lạy Thượng Đế của bề tôi, xin Ngài hãy khiến cho bề tôi biết tạ ơn Ngài về những ân huệ mà Ngài đã ban cho bề tôi, cho cha mẹ của bề tôi, hãy khiến bề tôi làm việc thiện hồng làm hài lòng Ngài và xin lấy đức khoan dung của Ngài mà thâu nhận bề tôi vào đám bầy tôi sùng đạo của Ngài.” (Quran 27:19).
Con Chim Hudhud và Nữ Hoàng Xứ Saba
Trong một lần kiểm tra đoàn quân, Nabi Sulayman phát hiện con chim Hudhud đã biến mất. Người nói: Rồi khi (Sulayman) kiểm tra đoàn chim, Y bảo: “Sao Ta không thấy con Hudhud đâu cả, phải chăng nó vắng mặt?” “Ta chắc chắn sẽ phạt nó thật nặng hoặc Ta sẽ giết nó hoặc nó sẽ phải cho Ta biết lý do rõ ràng (về việc nó đã vắng mặt).” (Quran 27:21-22) " Chẳng bao lâu sau, con chim Hudhud quay trở lại và báo cáo một tin tức đáng kinh ngạc:
Không dám chậm trễ, con chim liền vội vàng bay về thưa (với Sulayman): “Hạ thần đã phát hiện ra một điều mà bệ hạ chưa biết và hạ thần đã mang về cho bệ hạ một nguồn tin chắc chắn từ xứ Saba' (Sheba).” “Hạ thần đã phát hiện thấy có một nữ vương cai trị dân chúng, nữ vương đó đã được cung phụng đầy đủ mọi thứ và làm chủ một ngai vương vĩ đại.” “Hạ thần thấy nữ vương đó cùng dân chúng của mình quỳ lạy mặt trời thay vì Allah. Shaytan đã quyến rũ họ khiến họ thích thú với việc làm của mình, hắn đã ngăn cản họ xa lánh con đường Chân Lý nên họ không được hướng dẫn.”
Sulayman nói với con Hudhud: Ta sẽ xem nhà ngươi nói thật hay nhà ngươi là một tên nói dối. Sulayman đã gửi một lá thư qua chim Hudhud cho Nữ hoàng xứ Saba (được cho là tên Bilqis). Lá thư viết: Bismillahir rohmanir rohim (Nhân Danh Allah, Đấng Độ Lượng, Đấng Khoan Dung), Các ngươi chớ cao ngạo đối với Ta và hãy đến trình diện Ta như một người Muslim (thần phục Allah). (Quran 27:30-31)
Nữ hoàng Bilqis đã khôn ngoan cử một phái đoàn mang quà tặng đến để thăm dò. Nhưng Nabi Sulayman đã từ chối món quà và tuyên bố sẽ mang đoàn quân đến nếu họ không quy phục.
Khi các sứ thần đến yết kiến Sulayman, Y bảo họ: “Các ngươi định làm cho Ta giàu thêm chăng? Những gì Allah ban cho Ta tốt hơn những thứ Ngài ban cho các ngươi. Chắc các ngươi lấy làm vui thích với những cống vật của các ngươi lắm?”
“Các ngươi hãy trở về tâu lại với họ, Ta sẽ đem quân đến hỏi tội họ và chắc chắn họ sẽ không bao giờ địch nổi, Ta sẽ đuổi họ ra khỏi nơi đó một cách nhục nhã và chắc chắn họ sẽ phải quy hàng một cách hèn hạ.”
Biết rằng Nữ hoàng Bilqis sẽ đến, Nabi Sulayman muốn thực hiện một phép lạ. Người thách thức các tướng chỉ huy các đoàn quân: “Hỡi các tướng lĩnh, ai trong các ngươi có thể mang ngai vàng của nữ vương kia đến cho Ta trước khi họ đến qui hàng Ta?”. (Sulayman vừa dứt lời) thì ‘Ifrit, một tên thuộc loài Jinn liền tâu: “Hạ thần sẽ mang nó về cho bệ hạ trước khi bệ hạ rời khỏi chỗ ngồi của bệ hạ. Hạ thần thực sự đủ mạnh và đáng tin cho việc đó.” (Ngay lúc đó), một người (ngoan đạo) thông thạo Kinh Sách cũng liền tâu (với Sulayman): “Hạ thần sẽ mang nó về cho bệ hạ chỉ trong nháy mắt.” Bởi thế, khi (Sulayman) thấy (chiếc ngai vương) được đặt ngay trước mặt mình, Y bảo: “Đây quả thật là một thiên ân mà Thượng Đế của Ta dùng để thử thách xem Ta là một người biết ơn hay là một kẻ bội ơn. Bởi ai biết tạ ơn thì việc tạ ơn đó chỉ có lợi cho bản thân mình; ngược lại, ai bội ơn thì Thượng Đế của Ta vẫn luôn giàu có và quảng đại.” (Quran 27:38-40)
Sự Quy Phục của Nữ Hoàng Bilqis
Khi Nữ hoàng Bilqis đến, Bà được đưa đến xem ngai vàng đã được cải trang thay đổi một chút. Nabi Sulayman hỏi: "Ngai vàng của bà có giống thế này không?". Bà đã trả lời một cách khôn ngoan: “Dường như chính là nó.” (Quran 27:42)
Nabi Sulayman rất ấn tượng về cách giao tiếp khéo léo của Nữ hoàng Bilqis, Người đáp: “Ta (và thần dân của ta) đã được ban cho kiến thức trước nàng và (tất cả bọn ta đều) là những người Muslim (thần phục Allah).” Quả thật những thứ mà nữ vương này đã từng thờ phượng ngoài Allah đã cản trở nữ ta khiến nữ ta trở thành một trong nhóm người vô đức tin. (Quran 27:42-43)
Sau đó, Rồi có lời nghinh đón nữ ta: “Xin mời nữ vương bước vào cung điện.” Khi nhìn thấy (phần nền của cung điện), nữ ta cứ ngỡ đó là một hồ nước nên đã vén váy lên làm lộ ra cẳng chân của mình. (Sulayman) bảo: “Đây là một cung điện được lót bằng pha lê.” Nữ ta thốt lên: “Lạy Thượng Đế của bề tôi, bề tôi đã bất công với chính bản thân mình, giờ bề tôi xin nguyện cùng với Sulayman thần phục Allah, Thượng Đế của vũ trụ và vạn vật.” (Quran 27:44).
Sự Ra Đi Đặc Biệt
Trước khi đến với cái chết của Người, chúng ta cùng nhau xem lại quyền năng mà Allah đã ban cho Nabi Sulayman (alayhis salam): Và Sulayman (con trai của Dawood), (TA đã ban cho Y khả năng chế ngự) luồng gió; luồng gió lướt đi trong một buổi sáng (nhanh bằng thời gian di chuyển) của một tháng và trong một buổi chiều (nhanh bằng thời gian di chuyển) của một tháng. TA đã ban cho Y một dòng suối đồng thau; và trong loài Jinn có những tên phục dịch cho Y theo phép của Thượng Đế của Y; và nếu tên Jinn nào cãi lệnh TA thì TA sẽ bắt nó nếm lấy hình phạt của Lửa ngọn cháy bùng. Chúng (các tên Jinn hầu dịch cho Sulayman) làm ra cho Y những vật mà Y muốn, từ các cung điện, các hình tượng, những chiếc chén khổng lồ như những bể nước và những chiếc chảo nấu cố định một chỗ. Hỡi dòng dõi của Dawood, các ngươi hãy làm việc với lòng tri ân (TA). Tuy nhiên, chỉ một số ít bầy tôi của TA tỏ lòng biết ơn (TA). (Quran 34:12-13)
Khi đến lúc qua đời, Nabi Sulayman (alayhis salam) đã cầu xin Allah cho linh hồn mình được lấy đi trong khi Người vẫn đang đứng, tựa vào cây gậy của mình để giám sát các Jinn làm việc. Allah đã chấp nhận. Người qua đời trong tư thế đứng, và các Jinn, vì sợ hãi, vẫn tiếp tục lao động không ngừng nghỉ. Chúng không hề biết rằng Người đã qua đời. Mãi cho đến khi một con mối ăn mòn cây gậy, khiến cơ thể của Người ngã xuống, các Jinn mới nhận ra sự thật.
Khi TA cho (Sulayman) chết, chẳng có điều gì làm cho loài Jinn phát hiện ra cái chết của Y ngoại trừ côn trùng đất đã ăn mòn chiếc gậy của Y. Cho nên, khi Y ngã xuống, loài Jinn mới vỡ lẽ rằng nếu chúng biết được điều vô hình thì chúng đã không phải ở lại lâu trong sự trừng phạt nhục nhã đó.
Sau khi Nabi Sulayman ngã xuống, các tên Jinn hầu dịch cho Người mới vỡ lẽ rằng Người đã chết và mới vỡ lẽ rằng nếu chúng biết được điều vô hình thì chúng đã không phải vất vã làm việc cho Sulayman trong suốt thời gian sau khi Người đã chết 100 năm trước.
Sự kiện này là một bằng chứng hùng hồn cho tất cả mọi người thấy rằng loài Jinn không hề biết được những điều vô hình.
Những Bài Học Ra Từ Câu Chuyện
Mặc dù sở hữu một vương quốc không ai sánh bằng, Nabi Sulayman luôn quy mọi thành công về cho Allah và luôn ở trong trạng thái biết ơn. Ân huệ càng lớn, lòng biết ơn càng phải sâu sắc.
Quyền lực của Nabi Sulayman không khiến Người trở nên kiêu ngạo. Người mỉm cười trước lời nói của một con kiến và luôn bắt đầu lời cầu nguyện bằng việc xin sự tha thứ. Sự khiêm tốn chính là biểu hiện của sức mạnh đích thực.
Nabi Sulayman đã không dùng vũ lực để khuất phục Nữ hoàng Bilqis. Thay vào đó, Người đã sử dụng trí tuệ và những phép lạ mà Allah ban cho để thuyết phục bà bằng sự thật, dẫn đến việc bà tự nguyện quy phục Islam.
Cái chết của Nabi Sulayman là một bài học đắt giá cho những ai tin rằng Jinn, thầy bói hay bất kỳ tạo vật nào có thể biết được tương lai hoặc những điều vô hình. Chỉ một mình Allah nắm giữ kiến thức đó.
Ngay cả vương quốc vĩ đại nhất cũng sẽ đến hồi kết. Sự ra đi của Nabi Sulayman nhắc nhở chúng ta rằng cuộc sống này chỉ là tạm thời và sự vĩnh cửu thực sự chỉ ở Đời Sau.
Nguồn Hadith Tham Khảo
[1] Tường thuật về việc các Nabi không để lại tài sản thừa kế. Xem trong Sahih al-Bukhari, Hadith 6725, và Jami` at-Tirmidhi, Hadith 2682.
[2] Tường thuật về việc những người được thử thách nhiều nhất là các vị Nabi. Xem trong Jami` at-Tirmidhi, Hadith 2398.
Chia Sẻ và Suy Ngẫm
Alhamdulillah, câu chuyện về Nabi Sulayman (alayhis salam) chứa đầy những sự kiện kỳ diệu và bài học sâu sắc về quyền lực, trí tuệ và đức tin. Bạn tâm đắc nhất với chi tiết nào trong cuộc đời của Người? Hãy chia sẻ bài viết này đến cho gia đình và bạn bè cùng suy ngẫm nhé. Jazakallahu Khairan!
