Nabi Yahya (alayhis salam), là con trai của Nabi Zakariyah (alayhis salam). Sự ra đời của Người là một phép lạ, bởi cha mẹ Người đều đã rất già và mẹ Người lại son sẻ.
Này hỡi Zakariya! Quả thật, TA (Allah) báo tin mừng cho Ngươi về một đứa con trai; tên của Nó là Yahya, cái tên mà từ trước đến nay TA chưa hề đặt cho ai.
Thời Thơ Ấu và Phẩm Chất
Nabi Yahya (alayhis salam) không giống những đứa trẻ cùng trang lứa. Trong khi chúng thích vui chơi, Người lại bận rộn với việc mở rộng kiến thức của mình. Trong khi những đứa trẻ khác có thể trêu chọc động vật, Yahya (alayhis salam) lại thể hiện lòng nhân ái với chúng. Người thường chia sẻ thức ăn của mình với các loài vật, đôi khi chỉ để lại cho mình hoa quả và lá cây.
Allah đã ra lệnh cho Người một cách trực tiếp trong Kinh Quran:
Này hỡi Yahya! Ngươi hãy nhận lấy Kinh Sách bằng sức mạnh, và TA đã ban cho Ngươi sự khôn ngoan mặc dầu Ngươi hãy còn nhỏ tuổi.
Kinh Sách được nhắc đến ở đây là Kinh Torah, được ban đầu cho Nabi Musa (alayhis salam). Ngay từ khi còn nhỏ, Yahya (alayhis salam) đã được chỉ dẫn để hiểu sâu sắc, tin tưởng và hành động theo Kinh sách. Với món quà kiến thức được ban tặng, Người đã trở thành một trong những người khôn ngoan và hiểu biết nhất trong thời đại của mình.
Allah cũng mô tả những phẩm chất cao quý khác của Người trong Surah Maryam:
A đã thương xót Y bằng lòng nhân từ nơi TA và thanh lọc Y trong sạch; và Y là một người ngay chính, ngoan đạo. Y hiếu thảo với cha mẹ và không ngạo mạn cũng không phản nghịch. Và sự bình an được ban cho Y vào ngày Y sinh ra đời, vào ngày Y chết đi và vào ngày Y được phục sinh trở lại!
Các học giả giải thích từ "Hanan" là sự dịu dàng, một phẩm chất bẩm sinh giống như tình yêu của người mẹ, đặc trưng bởi sự nhẹ nhàng, lòng thương xót và trắc ẩn. Lòng cảm thông này là một món quà thiêng liêng mà Allah đặt vào trái tim của một người.
Lòng Sùng Kính và Sự Khiêm Tốn
Nabi Yahya (alayhis salam) là một người tôi tớ khiêm tốn của Allah, người tìm thấy sự bình yên và thanh thản trong tự nhiên. (Trong mô tả trong Tafsir và riwayah cho biết) Người thường ngủ trên núi, ngoài đồng, trong hang động hoặc những hốc đất. Những đêm của Người được dành để khóc và ca ngợi Allah vì vô số phước lành của Ngài.
Có những truyền thuật (riwāyah) trong Qisas al-Anbiya’ được kể lại, cho thấy trái tim nhạy cảm và lòng sùng kính chân thành của Người. Người ta nói rằng Người đã khóc nhiều đến nỗi nước mắt hằn thành vệt trên má. Một ngày nọ, sau ba ngày không gặp con trai, Nabi Zakariyah đã đi tìm và thấy con mình đang nghỉ trong một ngôi mộ mà cậu tự đào. Zakariyah nói: "Hỡi con trai, cha đã tìm con, còn con thì ở trong ngôi mộ này mà khóc!". Yahya đáp: "Thưa cha, chẳng phải cha đã nói với con rằng giữa Thiên Đàng và Hỏa Ngục chỉ có một khoảng cách, và nó sẽ không thể vượt qua nếu không có nước mắt của những người hay khóc sao?". "Vậy thì hãy khóc đi, con trai của ta," Zakariyah nói và họ cùng nhau khóc.
Trong một câu chuyện cảm động khác, người ta kể rằng Nabi Yahya (alayhis salam) đang ngồi một mình bên bờ sông Jordan, nhìn xuống mặt nước và khóc trong lòng sùng kính đối với Allah (Subhanahu wa Ta'ala). Cha mẹ Người, những người đã đang tìm kiếm Người, lặng lẽ đến gần để không gây sự chú ý. Quá xúc động trước lòng sùng kính của con trai đối với Allah (Subhanahu wa Ta'ala), họ cũng đã không cầm được nước mắt.
Trường hợp này nêu bật một chủ đề chung trong suốt cuộc đời của Người: lời nói của Người có sức lay động đến nỗi người dân không hề nghi ngờ về sự thật trong thông điệp mà Người truyền tải. Mỗi khi Nabi Yahya (alayhis salam) kêu gọi dân chúng thờ phượng Allah (Subhanahu wa Ta'ala), Người đã làm cho họ khóc trong tình yêu và sự kính sợ dành cho Đấng Toàn Năng.
Người ta thuật lại rằng Nabi Yahya (alayhis salam) từng nói: "Những người ở Thiên Đàng không ngủ vì sự ngọt ngào trong ân huệ của Allah; Đó là lý do tại sao những người có đức tin không ngủ vì tình yêu của Allah trong trái tim họ. Thật xa cách biết bao giữa hai sự xa hoa ấy, thật xa cách biết bao!"
Allah (Subhanahu wa Ta'ala) nói về Nabi Yahya (alayhis salam) trong Kinh Quran:
(Yahya) sẽ là một lãnh đạo, một người trong sạch và là một vị Nabi đạo hạnh.”
Các học giả cho rằng Nabi Yahya (alayhis salam) đã tận tụy với Allah (Subhanahu wa Ta'ala) đến mức Người vẫn giữ mình trong sạch cho đến hơi thở cuối cùng. Họ cũng nói rõ thêm rằng mặc dù đây là một hành động thờ phượng được chấp nhận trong thời đại của Nabi Yahya (alayhis salam), người Muslim lại được khuyến khích kết hôn, theo Sunnah của Nabi Muhammad (sallallahu ‘alayhi wa sallam).
Lời nói của Nabi Yahya (alayhis salam) có sức lay động đến nỗi người dân không hề nghi ngờ về sự thật trong thông điệp của Người. Mỗi khi Người kêu gọi dân chúng thờ phượng Allah, Người đã làm cho họ khóc trong tình yêu và sự kính sợ dành cho Đấng Toàn Năng.
Mối Quan Hệ với Nabi Isa (alayhis salam)
Theo nhiều nhà sử học Islam, mẹ của Maryam và mẹ của Nabi Yahya là hai chị em. Điều này sẽ khiến Nabi Isa (alayhis salam) và Nabi Yahya (alayhis salam) là anh em họ ngoại. Những câu Quran mô tả phẩm chất của hai vị Nabi này có nhiều điểm tương đồng, đặc biệt là việc cả hai đều được ban "bình an" vào ba thời điểm quan trọng: ngày sinh, ngày mất, và ngày được phục sinh. Các học giả giải thích đây là sự bảo vệ của Allah khỏi ảnh hưởng của Shaytan khi sinh ra, khỏi sự thử thách trong mộ, và khỏi sự sợ hãi trong Ngày Phán Xét.
Trong cuộc hành trình Isra và Mi'raj, Nabi Muhammad (sallallahu ‘alayhi wa sallam) đã gặp cả Nabi Yahya và Nabi Isa (alayhimas salam) ở tầng trời thứ hai. Họ đã chào đón Người: "Chào mừng Người, hỡi người anh em và một vị Nabi."[1]
Sự Ra Đi Đầy Bi Thảm
Vị vua cai trị Palestine thời đó là Herod Antipas, một bạo chúa, đã lên kế hoạch kết hôn với cháu gái của mình là Salome, người mà ông ta yêu say đắm. Mẹ của Salome và một số học giả ở Zion đã công khai tán thành cuộc hôn nhân này. Khi biết được kế hoạch đó, Nabi Yahya (alayhis salam) đã công khai lên án cuộc hôn nhân được đề xuất là loạn luân, vi phạm luật lệ của Kinh Torah.
Salome, khao khát lên ngôi và háo hức muốn có quyền lực, đã lên một kế hoạch. Người đàn bà xấu xa nàu đã ăn mặc quyến rũ và dụ dỗ Herod bằng một điệu nhảy khiêu khích. Bị mê hoặc, Herod đã hứa sẽ ban cho nàng bất cứ điều gì nàng muốn. Nắm bắt thời cơ, Salome đã yêu cầu cái đầu của Yahya. Bị Salome bỏ bùa mê, Herod đã tuân theo. Nabi Yahya (alayhis salam) đã bị bắt, xử tử.
Những Bài Học Vĩnh Cửu Rút Ra Từ Câu Chuyện
Allah đã ban cho Nabi Yahya (alayhis salam) trí tuệ và sự hiểu biết sâu sắc về Kinh sách ngay từ khi còn là một đứa trẻ. Điều này dạy chúng ta rằng sự khôn ngoan thực sự là một món quà từ Allah và không nhất thiết phải đi đôi với tuổi tác.
Lòng tốt của Nabi Yahya đối với các loài động vật là một tấm gương sáng. Nó nhắc nhở chúng ta rằng một người Muslim phải thể hiện lòng trắc ẩn không chỉ với con người mà còn với tất cả các tạo vật của Allah.
Nabi Yahya đã không ngần ngại lên án một hành động sai trái, ngay cả khi nó đến từ nhà vua quyền lực nhất. Sự hy sinh của Người cho thấy rằng một người có đức tin phải luôn đứng về phía sự thật và luật lệ của Allah, dù phải trả bất cứ giá nào.
Allah đã ban "bình an" cho Nabi Yahya vào ba thời điểm: lúc sinh, lúc chết và lúc phục sinh (Quran 19:15). Điều này cho thấy rằng sự an toàn và bình yên thực sự không thể tìm thấy ở trần thế, mà chỉ có thể đến từ sự bảo vệ và che chở của Allah.
Nguồn Hadith Tham Khảo
[1] Tường thuật về cuộc hành trình Isra và Mi'raj của Nabi Muhammad (sallallahu ‘alayhi wa sallam). Xem trong Sahih al-Bukhari, Hadith 3207.
Chia Sẻ và Suy Ngẫm
Alhamdulillah, câu chuyện về Nabi Yahya (alayhis salam) là một bài học sâu sắc về trí tuệ, lòng nhân ái và sự can đảm. Bạn tâm đắc nhất với phẩm chất nào của Người? Hãy chia sẻ bài viết này đến cho gia đình và bạn bè cùng suy ngẫm nhé. Jazakallahu Khairan!
