Bài Học Từ Câu Chuyện
1 Tawakkul (Phó thác vào Allah) và Nỗ lực của con người
Câu chuyện cho thấy sự cân bằng tinh tế giữa nỗ lực (Asbab) và sự phó thác (Tawakkul). Karim chỉ dựa vào nỗ lực của bản thân và đã thất bại. Salim không hề thụ động, anh cũng chuẩn bị và hành động, nhưng anh đặt sự chuẩn bị đó trong một khuôn khổ lớn hơn là niềm tin vào kế hoạch của Allah.
"...Và ai phó thác cho Allah, Ngài sẽ đủ cho y..."
Một người đàn ông hỏi Thiên sứ (saw): "Thưa Thiên sứ của Allah, tôi nên buộc con lạc đà của mình lại rồi phó thác cho Allah, hay tôi cứ để nó tự do rồi phó thác?" Thiên sứ (saw) trả lời: "Hãy buộc nó lại, rồi phó thác cho Allah."
(Tirmidhi)
Bài học này cho thấy đức tin không phải là sự lười biếng. Chúng ta phải làm hết sức mình ("buộc con lạc đà") rồi sau đó tin tưởng vào kết quả mà Allah định đoạt.
2 Bản chất của Dunya (Cuộc sống trần thế) và những ảo ảnh
Ảo ảnh trên sa mạc là một hình ảnh ẩn dụ hoàn hảo cho Dunya (cuộc sống trần thế). Nó trông có vẻ hấp dẫn, hứa hẹn, nhưng cuối cùng lại là trống rỗng. Karim bị nó đánh lừa vì anh tin vào những gì mắt thấy. Ốc đảo thật sự thì khiêm nhường và đơn giản hơn nhiều.
"Hãy biết rằng đời sống trần tục này chỉ là một trò vui, một sự giải trí, một vật trang sức, một sự khoe khoang với nhau... Nó giống như một trận mưa làm cây cối mọc lên khiến những người gieo trồng hài lòng. Nhưng rồi cây cối khô héo, ngươi thấy nó ngả sang màu vàng, rồi nó trở thành cỏ rác..."
3 Sức mạnh của Sadaqah (Bố thí) và Lòng trắc ẩn
Hành động của Salim chia sẻ ngụm nước cuối cùng của mình cho ông lão là một bước ngoặt. Theo logic của Karim, đó là một sự mất mát. Nhưng theo logic của đức tin, đó là một sự đầu tư. Chính hành động bố thí này đã mang lại cho họ chìa khóa để tìm ra ốc đảo.
"Hình ảnh của những người chi dùng tài sản của họ cho Con Đường của Allah giống như một hạt giống trổ ra bảy bông, mỗi bông mang một trăm hạt. Và Allah nhân lên (phần thưởng) cho bất cứ ai Ngài muốn..."
Thiên sứ Muhammad (saw) nói: "Việc bố thí không làm giảm đi tài sản."
(Muslim)
Điều này có nghĩa là những gì chúng ta cho đi vì Allah sẽ được ban phước (barakah) và trả lại cho chúng ta theo những cách không ngờ tới, cả ở đời này và đời sau.
4 Sự Khiêm tốn (Tawadu') chống lại sự Kiêu ngạo (Kibr)
Karim ban đầu rất kiêu ngạo, tin vào trí tuệ và kế hoạch của mình. Sự kiêu ngạo này đã làm anh "mù quáng". Ngược lại, Salim và ông lão tượng trưng cho sự khiêm tốn. Lời khuyên "hãy đi theo những vì sao của lòng trắc ẩn" và việc tìm ra ốc đảo bằng cách lần theo những bông hoa nhỏ bé, khiêm nhường là một bài học sâu sắc.
"Và chớ quay mặt làm cao với người khác, và chớ đi lại trên trái đất một cách kiêu căng. Quả thật, Allah không yêu thương những kẻ khoác lác, khoe khoang."
Thiên sứ Muhammad (saw) nói: "Ai có trong tim một hạt cải lòng kiêu ngạo sẽ không được vào Thiên Đàng."
(Muslim)
Câu chuyện này là một lời nhắc nhở rằng cuộc hành trình vĩ đại nhất của con người không phải là chinh phục thế giới bên ngoài, mà là cuộc hành trình vào bên trong trái tim, để gột rửa sự kiêu ngạo, lấp đầy bằng lòng trắc ẩn và đức tin chân chính.
