Chương 36: Chu cấp cho gia đình
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và người cha (của đứa con) phải có nghĩa vụ
chu cấp cái ăn cái mặc cho các bà mẹ một cách tử tế.} (Chương 2 – Al-Baqarah, câu 233).
Allah (swt) phán bảo người chồng
phải có trách nhiệm và nghĩa vụ nuôi dưỡng và chu cấp cho gia đình một cách tử
tế. Tử tế ở đây muốn nói là không lãng phí cũng như không keo kiệt mà ở mức vừa
phải theo khả năng của từng người.
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Người giàu và khá dả sẽ chi tiêu theo sự
giàu và khá dả của mình, và người eo hẹp sẽ chi tiêu theo những gì mà Allah ban
cấp cho y.} (Chương 65 – Attalaq, câu 7).
Allah (swt) bắt người chồng phải cấp dưỡng cho vợ và con cái vì đó là
trách nhiệm của họ đối với gia đình nhưng Ngài không bắt họ làm quá khả năng,
Ngài chỉ yêu cầu họ làm theo khả năng và hoàn cảnh kinh tế của họ. Allah (swt) phán:
{Mỗi linh hồn chỉ được yêu cầu làm việc tùy
theo khả năng của nó; không bà mẹ nào bị làm khổ vì đứa con của mình và cũng
không người cha nào bị làm khổ vì đứa con của y.} (Chương 2 – Al-Baqarah, câu 233).
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và bất cứ của cải nào mà các ngươi chi dùng
(cho chính nghĩa của Allah) thì sẽ được Ngài hoàn lại.} (Chương 34 – Saba’, câu 39).
Allah (swt) phán như muốn trấn
an những người chồng nói riêng và tất cả mọi người nói chung trong đám bề tôi của
Ngài rằng họ không phải lo lắng trong việc chi dùng của cải và tài sản của họ
cho chính nghĩa của Allah (swt) bởi vì những gì họ tiêu đi vì Ngài đều được
Ngài hoàn trả lại hoặc là ngay tại cõi trần hoặc là Ngài trì hoãn đến cõi Đời
Sau. Và những gì Allah (swt) hoàn
trả lại sẽ tốt đẹp và to lớn hơn những gì mà đám bầy tôi của Ngài chi dùng vì
Ngài, cả về số lượng lẫn chất lượng. Allah (swt) phán:
{Hình ảnh của những người chi dùng tiền của
và tài sản của họ cho con đường chính nghĩa của Allah giống như một hạt giống
trổ ra bảy nhánh bông, mỗi nhánh bông trổ ra một trăm hạt. Và Allah sẽ nhân lên
thêm nữa cho những ai Ngài muốn bởi vì Allah là Đấng Quảng Đại, Bao La và Biết
hết mọi việc.} (Chương 2 – Albaqarah, câu 261).
{Shaytan làm cho các ngươi lo sợ sự nghèo khó và bảo các ngươi làm điều tội lỗi, ngược lại, Allah hứa tha thứ cho các ngươi và làm cho các ngươi phát đạt với thiên lộc của Ngài. Quả thật, Allah là Đấng Quảng đại, Bao la và Am tường mọi sự việc.} (Chương 2 – Albaqarah, câu 268).
Hadith 288: Ông Abu Huroiroh thuật
lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Một đồng Di-nar ngươi đã chi dùng cho con đường
chính nghĩa của Allah (Jihaad), một đồng Di-nar ngươi đã chi dùng để phóng
thích nô lệ, một đồng Di-nar ngươi đã chi dùng để bố thí cho người nghèo, và một
đồng Di-nar ngươi đã chi dùng cho gia đình của ngươi, thì phần ân phước lớn hơn
hết là ân phước của một đồng Di-nar mà ngươi đã chi dùng cho gia đình của
ngươi.” (Muslim).
* Bài học từ Hadith:
- Hadith khẳng
định rằng việc chu cấp và nuôi dưỡng vợ và con cái là việc làm tốt hơn các loại
chi dùng khác vì Allah bởi vì việc chu cấp và nuôi dưỡng cho vợ con là chi dùng
mang tính bổn phận bắt buộc còn các loại chi dùng khác chỉ mang tính khuyến
khích trừ Zakah.
Hadith 289: Ông Abu Abdullah (có
lời bảo: Abu Abdurrahman) và ông Thawbaan Ibnu Bujdud đồng thuật lại rằng Thiên
sứ của Allah (saw) nói:
“Đồng Di-nar tốt nhất mà một người đàn ông chi
dùng là đồng Di-nar y chi dùng cho gia đình của y, kế đến là đồng Di-nar y chi
dùng cho phương tiện vận chuyển của y trong con đường chính nghĩa của Allah và
kế đến là đồng Di-nar y chi dùng cho những người đồng hành với y trên con đường
chính nghĩa của Allah.” (Muslim).
* Bài học từ Hadith:
Hadith cho thấy
mức độ ân phước từ cao đến thấp của việc chi dùng, qua đó khẳng định việc chi
dùng cho vợ và con cái là việc làm tốt đẹp nhất và ân phước nhất.
Hadith 290: Bà Ummu Salamah thuật
lại: Tôi đã nói: Thưa Thiên sứ của Allah, liệu tôi có được ân phước hay không nếu
tôi chi dùng cho con cái của Abu Salamah và tôi không muốn chúng đi tha phương
cầu thực và bởi vì chúng là con cái của tôi? Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Có, bà sẽ được ân phước của việc chi dùng để
chăm lo cho chúng.” (Albukhari, Muslim).
* Bài học từ Hadith:
Hadith cho thấy
rằng việc người mẹ chi dùng tài sản chăm lo cho con cái của mình sẽ được ban
cho ân phước mặc dù việc chi tiêu chăm lo của người mẹ đối với con cái chỉ xuất
phát từ tấm lòng và tình thương bản năng của người mẹ.
Hadith 291: Ông Sa’ad bin Abu
Wiqaas thuật lại trong một lời thuật dài đã được đề cập ở phần đầu cuốn sách
trong chương “sự định tâm” rằng Thiên sứ của Allah đã nói với ông:
“Quả
thật, bất cứ phần chu cấp nào ngươi chu cấp vì làm hài lòng Allah thì đều được
ban cho ân phước và công đức, ngay cả việc ngươi đút một miếng thức ăn vào miệng
người vợ của ngươi cũng được ban cho ân phước và công đức.” (Albukhari, Muslim).
* Bài học từ Hadith:
Hadith cho thấy
rằng sẽ đạt được ân phước và công đức cho việc cấp dưỡng và chăm sóc vợ mặc dù
việc làm đó chỉ là việc làm tương ứng với sự hưởng thụ từ người vợ; bởi lẽ
trong Islam, sự định tâm thiện tốt sẽ chuyển đến cấp độ tuân lệnh và thờ phượng
Allah (swt).
Hadith 292: Ông Abu Mas’ud
Al-Badri thuật lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Nếu người đàn ông cấp dưỡng cho vợ của y với
niềm hy vọng được ân phước thì việc cấp dưỡng đó được ghi là việc làm Sadaqah của
y.” (Albukhari,
Muslim).
*
Bài học từ Hadith:
Hadith muốn
nói rằng mặc dù việc cấp dưỡng cho vợ và con cái là trách nhiệm và nghĩa vụ bắt
buộc của người đàn ông nhưng nếu y thực hiện nghĩa vụ bắt buộc này vì tuân lệnh
Allah (swt) và với tấm lòng muốn
hàn gắn và kết chặt tình nghĩa thân thuộc thì nghĩa vụ bắt buộc đó được ghi
thành việc làm Sadaqah.
Hadith 293: Ông Abdullah bin
Amru bin Al’Ass thuật lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Một người chỉ cần lơ là trong việc cấp dưỡng
cho gia đình của y là đã mang tội.” (Muslim).
Có nghĩa là một
người đàn ông dù không làm điều tội lỗi nào nhưng lại lơ là và thiếu quan tâm đến
việc cấp dưỡng cho gia đình thì việc lơ là và thiếu quan tâm đó được xem là tội
lỗi ở nơi Allah (swt).
*
Bài học từ Hadith:
Hadith là bằng
chứng khẳng định việc chu cấp và chăm lo cái ăn, cái mặc một cách tử tế cho vợ
con là trách nhiệm quan trọng của một người đàn ông.
Hadith 294: Ông Abu Huroiroh thuật
lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Mỗi ngày vào buổi sáng đều có hai vị Thiên Thần
xuống trần, một trong hai vị cầu nguyện: lạy Allah, xin Ngài hãy ban thêm điều
tốt lành cho người chi dùng, và vị còn lại thì cầu nguyện: lạy Allah, xin Ngài
hãy ban sự tiêu tan cho kẻ keo kiệt không chi dùng.” (Albukhari, Muslim).
*
Bài học từ Hadith:
- Hadith là bằng
chứng cho thấy được phép cầu xin cho sự rộng rãi thêm điều phúc lành và được
phép cầu xin sự tiêu tan cho những kẻ keo kiệt không chịu chi dùng cho nghĩa vụ
và bổn phận mà Allah (swt)
đã sắc lệnh.
- Hadith là sự
kêu gọi người tín đồ chi dùng vì Allah (swt) đặc biệt là đối với việc chi dùng cho gia đình bởi việc
làm đó sẽ mang lại điều phúc lành và được thêm bổng lộc do sẽ được lời cầu phúc
mỗi ngày của vị Thiên Thần.
Hadith 295: Ông Abu Huroiroh thuật
lại rằng Thiên sứ của Allah (saw) nói:
“Tay trên (cho) tốt hơn tay dưới (nhận), hãy bắt
đầu với gia đình, và phần Sadaqah tốt nhất là phần đã không còn cần thiết cho bản
thân và gia đình, ai xin Allah che chở khỏi điều Haram thì Allah sẽ che chở cho
y và ai cầu xin sự giàu có thì Ngài sẽ ban sự giàu có cho y.” (Albukhari).
* Bài học từ Hadith:
- Hadith ca ngợi
và kêu gọi các tín đồ nên làm nhiều Sadaqah.
- Qua Hadith,
bàn tay phúc lành được chia thành bốn thứ cấp: bàn tay ân phúc nhất là bàn tay
trên tức bàn tay cho đi, kế đến là bàn tay không muốn nhận của ai, tiếp theo là
bàn tay nhận nhưng không xin, và thấp nhất là bàn tay của ăn xin.
- Hadith kêu gọi
người tín đồ luôn hướng về Allah (swt) để xin Ngài phù hộ và che chở và xin Ngài sự giàu có bởi
Ngài mới chính là Đấng ban phát.
- Hadith nhắc
nhở cho người làm Sadaqah rằng hãy Sadaqah sau khi đã dành phần cần thiết cho bản
thân và gia đình và đó là phần Sadaqah tốt nhất. Bằng chứng cho điều này là Hadith do ông Sa’ad bin Abi Wiqaass, một
trong mười vị Sahabah được báo tin mừng về Thiên Đàng thuật lại, nói: Thiên sứ
của Allah (saw) đến thăm tôi vào năm Hajj chia tay khi tôi bị bệnh rất nặng.
Tôi đã nói với Người: Thưa Thiên sứ của Allah! Quả thật, cơn đau bệnh của tôi
như Người thấy đó càng ngày càng nặng hơn, và tôi là người có tiền của nhưng
không ai thừa kế ngoại trừ một đứa con gái duy nhất của tôi. Vậy tôi sẽ đem 2/3
tài sản của tôi làm Sadaqah chứ? Người (saw) nói: “Không”.
Tôi nói: Thưa Thiên sứ của Allah! Vậy một nửa được không? Người (saw) nói: “Không”. Tôi nói: Vậy 1/3
có được không thưa Thiên sứ của Allah? Người (saw) nói:
“Một phần ba, và một phần ba là nhiều hoặc lớn; quả thật, việc ngươi để lại tài sản cho người thừa kế của ngươi được giàu có tốt hơn việc người để họ thành một người nghèo phải cần sự hỗ trợ của thiên hạ.” (Albukhari, Muslim).