Luôn nghĩ đến cái chết và kiềm hãm ước muốn
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Mỗi linh hồn đều phải nếm cái chết. Và chỉ
vào Ngày Phục Sinh, các ngươi mới được đền bù lại trọn vẹn phần công lao của
các ngươi. Bởi thế, ai được bốc đi xa khỏi Hỏa Ngục và được thu nhận vào Thiên
Đàng thì người đó chắc chắn được thành công. Và Thế giới trần gian này chỉ là sự
hưởng thụ đầy dối trá.} (Chương 3 – Ali ‘Imran, câu 185).
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và không một linh hồn nào biết rõ vật gì y
sẽ kiếm được vào ngày mai; và không một linh hồn nào biết được đâu là mảnh đất
mà y sẽ chết. Quả thật, Allah là Đấng Hiểu biết và Am tường.} (Chương 31 – Luqman, câu 34).
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Và mỗi một cộng đồng đều có một thời hạn ấn
định; bởi thế, khi thời hạn đã hết, họ sẽ không thể trì hoãn một khoảnh khắc
nào và cũng không thể ra đi sớm hơn.} (Chương 7 – Al’Araf, câu 34).
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Này hỡi những người có đức tin, các ngươi
chớ đừng để tài sản và con cái của các ngươi làm cho các ngươi xao lãng việc tưởng
nhớ Allah. Và những ai làm như thế thì họ là những kẻ thua thiệt. Và các ngươi
hãy chi dùng từ nguồn tài sản mà TA đã ban phát cho các ngươi vào việc thiện tốt
trước khi cái chết xảy đến với mỗi người trong các ngươi; bởi lẽ lúc đó y sẽ
nói (trong hối tiếc): “Lạy Thượng Đế của bề tôi, xin Ngài hãy gia hạn thêm cho
bề tôi một thời gian ngắn nữa thôi thì chắc chắn bề tôi sẽ làm từ thiện và sẽ
là một người ngoan đạo”. Nhưng Allah không bao giờ gia hạn cho bất cứ một linh
hồn nào một khi đã mãn hạn, và Allah là Đấng Am Tường tất cả những gì các ngươi
làm.} (Chương 63 – Al-Muna-fiqun, câu 9 – 11).
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Mãi tới khi một trong số chúng đối diện với
cái chết thì y sẽ lạy lục van xin: “Ôi Thượng Đế của bề tôi, xin Ngài cho bề
tôi quay trở lại trần thế, hy vọng rằng bề tôi sẽ làm việc thiện và ngoan đạo
mà bề tôi đã bỏ mất”. Không. Đó chỉ là lời nói trên môi. Rồi trước mặt chúng sẽ
là một cõi Barzakh ngăn cách chúng với trần thế cho đến Ngày chúng sẽ được phục
sinh trở lại. Rồi khi tiếng còi (Tận Thế) được thổi lên thì vào Ngày đó sẽ
không có tình máu mủ ruột thịt giữa bọn chúng nữa và cũng sẽ không có hỏi thăm
ai cả. Những ai mà những
bàn cân của họ nặng (với những việc làm thiện tốt) thì đó là những người thành
đạt. Còn những ai mà những bàn cân của họ nhẹ (với những việc làm thiện tốt)
thì đó là những kẻ thua thiệt bản thân mình. Chúng sẽ ở trong Hỏa Ngục đời đời.
Lửa của Hỏa Ngục sẽ thiêu đốt bộ mặt của chúng và trong đó chúng nhe răng như
cười. Há những lời mặc khải của TA (Allah) đã không được đọc nhắc nhở các ngươi
rồi các ngươi đã cho là điều giả dối đó sao? Chúng sẽ thưa: “Lạy Thượng Đế của
bầy tôi, bầy tôi quá đỗi cùng cực cho nên đã trở thành một đám người lầm lạc. Lạy
Thượng Đế của bầy tôi, xin Ngài đứa chúng tôi ra khỏi (Hỏa Ngục) này. Sau này nếu
bầy tôi tại phạm thì quả thật bầy tôi sẽ là những kẻ làm điều sai quấy”.
(Allah) phán: “Hãy cút vào trong đó và chớ thưa bẩm gì với TA cả!”. Quả thật,
trong số đám bề tôi của TA có một phần tử cầu nguyện thưa: “Lạy Thượng Đế của bầy
tôi, bầy tôi tin tưởng. Xin Ngài tha thứ và khoan dung bầy tôi bởi vì Ngài là Đấng
Rất Mực Khoan Dung”. Nhưng các ngươi đã chế giếu họ đến nỗi việc nhạo báng đó
đã làm cho các ngươi quên mất Thông Điệp Nhắc Nhở của TA trong lúc các ngươi mải
mê nhạo báng họ. Quả thật, TA (Allah) ân thưởng cho họ vào Ngày này (Ngày
Phán Xét cuối cùng) về việc họ đã kiên nhẫn chịu đựng. Quả thật, họ là những
người thành đạt. (Allah) phán: “Các ngươi đã ở trên trái đất
bao năm?” Chúng thưa: “Bầy tôi đã ở lại đó chỉ một ngày hay nửa ngày gì đó. Xin
Ngài hãy hỏi những Vị ghi sổ”. (Allah) phán: “Quả thật các ngươi chỉ ở đó một
chốc lát nếu các ngươi biết được điều đó”. Phải chăng các ngươi nghĩ rằng TA đã
tạo hóa các ngươi chỉ để vui chơi phù phiếm và các ngươi sẽ không trở lại gặp
TA ư?} (Chương
23 – Al-Mu’minun, câu 99 - 115).
Allah, Đấng Tối Cao phán:
{Há chưa phải là lúc để cho những ai có đức
tin ý thức rằng trái tim của họ nên kính sợ và phủ phục trước Lời Nhắc Nhở của
Allah và trước điều chân lý mà Ngài đã ban xuống ư? Và không nên như là những kẻ
đã được ban cho Kinh Sách trước đây, do bởi thời gian đã kéo dài cho nên tấm
lòng của chúng chai cứng lại, và đa số bọn chúng là những kẻ bất tuân, dấy loạn.} (Chương 57 – Al-Hadeed, câu
16).
Hadith 571: Ông Ibnu Umar thuật
lại: Thiên Sứ của Allah cầm vai tôi, nói:
“Cậu hãy ở trên trần gian này giống như một kẻ
xa lạ hoặc một lữ khách”.
Ông Ibnu Umar thường
nói: “Khi ngươi đang ở buổi chiều thì đừng chờ đến sáng và khi ngươi đang ở
buổi sáng thì đừng chờ đến chiều; ngươi hãy tận dụng lúc khỏe mạnh cho lúc bệnh
tật và hãy tận dụng lúc còn sống cho cái chết của ngươi.” (Hadith do
Albukhari ghi lại).
* Bài học từ Hadith (xem Hadith
468 chương 55).
Hadith 572: Ông Ibnu Umar thuật
lại rằng Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Bất cứ người Muslim nào nếu có một thứ gì đó
cần phải di chúc lại thì y hãy viết sẵn tờ di chúc cho thứ đó cứ sau mỗi hai
đêm” (Albukhari,
Muslim).
Trong lời dẫn
của Muslim thì “cứ sau ba đêm”.
Ông Ibnu Umar
nói: Kể từ khi tôi nghe được lới nói này của Thiên Sứ thì cứ mỗi đêm tôi đều viết
tờ di chúc sẵn để bên mình.
*
Bài học từ Hadith
- Hadith khuyến khích người tín đồ tranh thủ sớm viết di
chúc bởi không ai biết được bao giờ cái chết sẽ đến với mình. Tuy nhiên, đây là
di chúc cho việc làm từ thiện, riêng di chúc thanh toán nợ nần cũng như việc
hoàn trả lại tín vật thì là bắt buộc.
- Việc di chúc
không phải chỉ dành cho người bệnh mà ngay cả những người còn đang khỏe mạnh
cũng cần nên viết nó.
- Người có đức
tin lúc nào cũng cần phải ở trong tư thế sẵn sàng cho cái chết.
Hadith 573: Ông Anas bin Malik thuật
lại trong một Hadith, ông nói: Thiên Sứ Muhammad (saw) kẻ lên cát một vạch và Người nói đây là con người, Người
kẻ một vạch thứ hai gần bên và người nói đây là cái chết, rồi Người lại kẻ một
vạch khác ở đằng xa và nói đó là niềm hy vọng ở tương lai mà con người cứ nỗ lực
tìm kiếm trên cuộc sống cõi trần nhưng trong lúc y loay hoay tìm kiếm thì cái ở
gần nhất (cái chết) với y đến với y. (Albukhari).
* Bài học từ Hadith
- Hadith muốn cho chúng ta biết rằng con người thường cứ lo
toan đến ước muốn tương lai: chẳng hạn trong 2 năm tới phải được 200 triệu, 5
năm tới xây căn biệt thự, 10 năm tới nữa mua chiếc du thuyền, v.v. Nhưng hầu
như con người ít nghĩ tới rằng mình sẽ chết và cái chết có thể đang rất gần và
y sẽ gặp cái chết trước khi chạm được đến ước muốn của mình ở phía trước.
- Hadith như
muốn nhắc nhở người tín đồ cần phải luôn nghĩ tới cái chết và luôn ở trong tư
thế chuẩn bị và sẵn sàng tiếp đón nó.
Hadith 574: Ông Ibnu Mas’ud thuật lại: Thiên Sứ của Allah (saw) vẽ một hình chữ nhật, bên trong hình chữ nhật đó Người vẽ một đường thẳng chính giữa từ đầu bên kia đến đầu bên đây và dư ra ngoài, rồi sau đó Người vẽ bên trên đường thẳng đó các vạch nhỏ thẳng đứng cao thấp khác nhau. Xong, Người nói: “Đây là biểu tượng thí dú về một con người. Và cái này (hình chữ nhật) là cái chết, phần dư ra ngoài (đoạn dư ra ngoài hình chữ nhật của đường thẳng chính giữa) là ước muốn tương lai, còn những vạch nhỏ thẳng đứng cao thấp trên đường thẳng là sự thăng trầm của cuộc đời. Nếu một điều không tốt lành này không rơi trúng y thì một cái khác sẽ làm phiền đến y, và nếu y thoát khỏi cái nạn này thì y sẽ rơi vào cái nạn khác.” (Albukhari).
* Bài học từ Hadith
- Hadith cho thấy Thiên Sứ Muhammad của chúng ta là người
luôn muốn người nghe tiếp thu và hiểu được tốt nhất sự truyền đạt của mình mỗi
khi Người muốn truyền đạt một sự việc gì đó.
- Hadith dạy
chúng ta bài học: giảng giải qua các hình ảnh thí dụ là một phương thức hiệu quả
để người tiếp thu hiểu được vấn đề nhanh nhất và dễ dàng nhất.
- Hadith kêu gọi
người tín đồ phải luôn nghĩ đến cái chết bởi vì nó vây bủa cuộc đời mỗi người.
- Hadith muốn
nhắc người tín đồ rằng cuộc đời mỗi người chỉ là một thời hạn ngắn ngủi nhưng
phải đối mặt với nhiều thử thách.
- Hadith muốn
gửi đến chúng ta một thông điệp rằng con người thường cứ nghĩ mình sẽ đạt được
những gì mình ước muốn ở tương lai qua sự cố gắng, nỗ lực tìm kiếm những nguyên
nhân cho các ước muốn của mình nhưng không nghĩ rằng cái chết đang rình rập chờ
phục kích y từ mọi phía và nó có thể chụp lấy y trước khi y đến được với những
ước muốn.
Hadith 575: Ông Abu Huroiroh thuật
lại rằng Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Các ngươi hãy tranh thủ làm những việc làm
thiện tốt và ngoan đạo trước khi bảy tai ách ập đến: chẳng lẽ các ngươi chờ đến lúc nghèo khổ làm các ngươi quên đi bổn
phận, hoặc chờ đến lúc giàu có làm cho các ngươi trở nên tham lam, hoặc chờ đến
lúc bệnh tật cản trở mọi hành động của các ngươi, hoặc chờ đến lúc già nua làm
cho các ngươi không ổ định về tinh thần, hoặc chờ đến lúc cái chết đột ngột túm
lấy các ngươi làm cho các ngươi trở tay không kịp, hoặc chờ đến lúc Dajjal xuất
hiện (sẽ thử thách các ngươi) và Dajjal là thứ sẽ đến mang lại tai họa lớn nhất,
hoặc các ngươi chờ đến lúc Giờ Tận Thế xảy ra và đó là thời khắc đau đớn và cay
đắng nhất?!” (Tirmizdi
ghi lại và ông nói Hadith tốt).
* Bài học từ Hadith
- Hadith nhắc người tín đồ phải biết tận dụng lúc còn khỏe
mạnh, sức lực, tuổi trẻ, bằng an và không vướng bận mà tranh thủ thờ phượng
Allah và làm nhiều việc làm ngoan đạo và thiện tốt.
- Thiên Sứ của
Allah cho chúng ta biết rằng những thứ cản trở chúng ta trong con đường thờ phượng
Allah và làm điều thiện tốt và ngoan đạo không những chỉ có cái nghèo, bệnh tật
và tuổi già mà còn có: sự giàu có, cái chết, Dajjal và Giờ Tận Thế.
Hadith 576: Ông Abu Huroiroh thuật
lại rằng Thiên Sứ của Allah (saw) nói:
“Các ngươi hãy nghĩ nhiều đến cái chết” (Tirmizdi ghi lại và ông nói Hadith tốt).
*
Bài học từ Hadith
- Hadith khuyến khích và kêu gọi người Muslim bệnh tật hay
còn khỏe mạnh nên nghĩ nhiều về cái chết bởi vì như thế sẽ giúp y tránh những
việc làm trái đạo và bất tuân Allah và giúp y chuẩn bị tốt hơn cho cuộc hành
trình trở về với Ngài.
Hadith 577: Ông Ubai bin Ka’ab thuật
lại: Có một lần, khi một phần ba của đêm đã trôi qua thì Thiên Sứ của Allah (saw) thức dậy và
hô gọi:
“Này hỡi mọi người, các ngươi hãy tụng niệm
Allah, các ngươi hãy tụng niệm Allah, quả thật tiếng còi Rajifah (tiếng còi đầu
tiên được thổi lên để làm rung chuyển toàn bộ vũ trụ và làm cho mọi sự sống kết
thúc – Giờ Tận Thế) đã đến và theo sau đó là Radifah (tiếng còi cho sự Phục
Sinh), cái chết đã đến toàn bộ, cái chết đã đến toàn bộ”.
Tôi (Ubai bin
Ka’ab) nói: Thưa Thiên Sứ của Allah, trong lời cầu nguyện của tôi, tôi đã nhiều
Salawat cho Người, tôi nên Salawat cho Người bao nhiều? Người nói: “Tùy ngươi
muốn”. Tôi nói: ¼ (sự cầu nguyện của tôi)? Người nói: “Nếu muốn, ngươi hãy thêm
nữa, điều đó tốt cho ngươi”. Tôi nói: Vậy một nửa. Người nói: “Nếu muốn, ngươi
hãy thêm nữa, điều đó tốt cho ngươi”. Tôi nói: vậy 2/3. Người nói: “Nếu muốn,
ngươi hãy thêm nữa, điều đó tốt cho ngươi”. Tôi nói: “Vậy tôi sẽ Salawat cho
Người trong toàn bộ sự cầu nguyện của tôi”. Người nói:
“Thế thì mọi sự buồn phiền lo lắng của ngươi sẽ
được giải tỏa và tội lỗi của ngươi sẽ được tha thứ.” (Tirmizdi ghi lại và ông nói Hadith tốt).
* Bài học từ Hadith
- Hadith kêu gọi người tín đồ nhiều tụng niệm Allah và luôn
ở tư thế chuẩn bị sẵn sàng cho cái chết.
- Hadith kêu gọi
người tín đồ Salawat cho Thiên Sứ của Allah đặc biệt là trong lúc Du-a (cầu xin
khấn vái Allah).
* Phần bổ sung:
Allah phán:
{Hãy đưa ra hình ảnh thí dụ cho họ về đời sống trần tục (để họ chiêm nghiệm) rằng nó giống
như hình
ảnh của nước mưa mà TA ban từ trên trời xuống} (Chương 18 – Alkahf, câu
47).
Tại sao Allah
lại ví đời sống trần gian này giống như nước mưa? Học giả Al-Qurtubi nói: Allah
ví đời sống trần gian này giống như nước mưa là bởi cả hai đều có cùng những đặc
điểm chung sau đây:
1. Nước mưa
không cố định một chỗ, cuộc sống trần gian thì cũng thế, nó không ở nguyên trên
một hoàn cảnh mà luôn thay đổi.
2. Nước mưa sẽ
chấm dứt chứ không còn mãi, cuộc sống trần gian sẽ kết thúc và cũng không còn
mãi như thế.
3. Nước mưa có
lúc mang lại tai họa, tương tự, trong cuộc sống trần gian, chắc chắn sẽ có những
biến cố không thể tránh khỏi.
4. Nếu lượng
mưa vừa đủ sẽ mang lại điều phúc lành nhưng nếu quá lượng thì nó sẽ gây một tai
họa khủng khiếp, tương tự, trong cuộc sống trần gian, nếu ai sống vừa đủ với lợi
ích của nó thì sẽ phúc lành nhưng nếu quá tham lam trong cuộc sống trần gian
thì sẽ mang họa vào thân vào Ngày Sau.
(Al-Jami’a Li Ahkam Al-Qur’an của học giả Al-Qurtubi: 289/13).